Ev Alırken Tapu Harcını Kim Öder? (Detaylı ve Uygulamalı Açıklama)
Türkiye’de ev alım–satım işlemlerinde tapu harcı, satış bedelinin binde 20’si (%2) oranında hem alıcı hem satıcı tarafından ödenir. Yani alıcı %2, satıcı %2 (toplam %4) tapu harcı öder.
1) Tapu Harcının Yasal Durumu
- Tapu harcı oranı: Alıcı %2, satıcı %2
- Kim öder? Kanuna göre her iki taraf kendi payını öder. Ancak taraflar kendi aralarında farklı bir anlaşma yapabilir.
- Döner sermaye ve diğer maktu ücretler: Tapu işlemlerinde ayrıca döner sermaye ücreti ve maktu belge ücretleri alınır.
2) Tapu İşlem Masrafları ve Genelde Kim Öder?
- Tapu harcı: Alıcı %2, satıcı %2 (yasal paylaştırma)
- Döner sermaye ücreti: Genellikle alıcı öder
- İpotek harcı (krediyle alımlarda): Genelde alıcı öder
- Emlak komisyonu: Uygulamada çoğunlukla satıcı öder (pazarlıkla değişebilir)
- Noter, vekalet, ekspertiz vb. giderler: Hizmeti alan kişi tarafından ödenir
3) Uygulamalı Tapu Harcı Hesaplamaları (Örneklerle)
Örnek 1 — Nakit Satış (Satış Bedeli: 3.000.000 TL)
- Alıcının tapu harcı: 3.000.000 × %2 = 60.000 TL
- Satıcının tapu harcı: 3.000.000 × %2 = 60.000 TL
- Toplam tapu harcı: 120.000 TL
Örnek 2 — Kredi ile Alım (Satış Bedeli: 3.000.000 TL, Kredi: 2.400.000 TL)
- Alıcının tapu harcı: 60.000 TL
- Satıcının tapu harcı: 60.000 TL
- İpotek harcı örnek hesap: 2.400.000 × 0,00455 ≈ 10.920 TL
4) Tapu İşleminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Beyan edilen satış bedeli gerçeği yansıtmalıdır. Emlak vergisi değerinin altında beyan yapılamaz.
- Taraflar masrafları kendi aralarında farklı şekilde paylaşabilir.
- Kredi kullanılıyorsa banka sigorta, ekspertiz, dosya masrafı gibi ek giderler çıkarabilir.
- Döner sermaye ücretleri ve maktu bedeller için güncel tarife kontrol edilmelidir.
5) Tapuya Gitmeden Önce Yapılacaklar (Kontrol Listesi)
- Satış sözleşmesi ve gerekli belgelerin hazır olması
- Tapu kayıtlarının (ipotek, haciz, şerh) kontrol edilmesi
- Masrafların kim tarafından ödeneceğinin önceden netleştirilmesi
- Kredi kullanılacaksa banka masraflarının öğrenilmesi
- Tapu harcı ödeme ekranının (e-Devlet) kontrol edilmesi
6) Kısa Özet
- Tapu harcı: Alıcı %2, satıcı %2
- Döner sermaye: Genellikle alıcı
- İpotek harcı: Kredi kullanıyorsa alıcı
- Emlak komisyonu: Genelde satıcı
- Örnek hesap: 3.000.000 TL için alıcı 60.000 TL, satıcı 60.000 TL öder
